Tuesday, September 16, 2008

साखळी हायकू

सुमेधानी सुरु केलेल्या साखळी हायकूत एक कडी गुंफण्याची संधी, चक्रपाणिच्या खोमुळे मिळाली. तशी हायकूबद्दल थोडीफार माहिती होती, पण हायकू लिखाणात उडी घेण्याआधी त्याबद्दल थोडा अभ्यास करावा असं वाटलं. सईच्या ह्या आटोपशीर लेखाचा आधार घेत, शब्दांची जुळवा-जुळव करू लागले. सुमेधानी घातलेले नियम आणि हायकू लिखाणाचे नियम संभाळून, शब्दांना हायकूत बांधताना असं लक्षात आलं की वाचताना वाटला होता तितका सोप्पा प्रकार नाही हा!! (हायकू पहावी करून - घर पहावं बांधून सारखं) पदार्थ मनासारखा होईपर्यंत झटणारी मी, हायकूच्या बाबतीतही तितकीच काटेकोर होते. असो, म्हणायला जमली माझी हायकू...तरीही काहीतरी कमी आहे असं वाटतय. बराच विचार केला पण ह्यापेक्षा अधिक सरस काही जमले नाही, त्यामुळे पहिल्यांदा जुळलेली हायकू इथे मांडत. साखळी पुढे नेण्याकरता खो नंदन आणि शैलेशला.

तारकांच्या गर्दीत
चंद्र एकटा
माझा रात्रीचा सखा..

साखळी हायकूचे नियम खालीलप्रमाणे -

१) वर दिलेल्या हायकू प्रमाणे दोन किंवा तीनच ओळींचा (की ओळींची?) हायकू रचायचा.
२) त्यातील मात्रा, ताल, ध्वनीरुप तसंच्या तसं आलं तर उत्तम, शक्य तितकं साम्य राखायचा प्रयत्न करायचा.
३) सर्वात महत्त्वाचे, ही साखळी असल्यामुळे तुम्ही जी कडी गुंफणार आहात तिची आधीच्या कडीशी काहीतरी जोडणी असावी : त्यातील लपलेल्या किंवा स्पष्ट दिसणार्‍या अर्थानुसार, त्यातील वापरलेल्या प्रतिमेनुसार, सुचित केलेल्या कल्पनेनुसार किंवा व्यक्‍त होणार्‍या भावनेनुसार किंवा अजून काही असेल!
४) कमीत कमी एक आणि जास्तीत जास्त ३ जणांना खो द्यायचा. त्यांच्या ब्लॉगवर त्यांना प्रतिक्रिया देऊन तसं कळवायचं आणि शक्य असल्यास
सुमेधाच्या ब्लॉगवर तिला कळवायचं. कळवायचा हेतू इतकाच की ती सगळ्या कड्या एकत्र करू शकीन.
५) तुमच्या नोंदीच्या सुरुवातीला हे नियम डकवा, तुम्ही ज्या कडीच्या पुढे लिहीताय ती कडी उतरवा, आणि शक्यतो तुम्ही ज्यांना खो देताय त्यांच्या ब्लॉगची link द्या.

Thursday, September 11, 2008

आवडलेले थोडे काही

संवेदनी सुरु केलेला खो-खो सुमेधा कडून माझ्यापर्यंत पोचला!

गेल्या कित्येक महिन्यांपासून आळसावलेल्या मला, सुमेधानी खो देऊन, (उसनं घेऊन का होईना) लिहायला भाग पाडलं. सुमेधा मला खो दिल्याबद्दल तुझे आभार. तुझ्या खोला प्रतिसाद द्यायला उशीरच झाला - माफ करशील नं? :)

संवेदचे नियम इथे परत देते:

१. कविता आवडते पण पुर्ण आठवत नाही आणि हाताशी पुस्तकही नाही? हरकत नाही, आठवतं तेव्हढं लिहा. कवीचं नाव मात्र आवश्य लिहा
२. एक से मेरा क्या होगा सिन्ड्रोम? या वेळी तुम्ही तुमच्या सध्या आवडणारया टॉप २ कविता लिहु शकता आणि कवितांच्या प्रमाणात खो देखील देऊ शकता. जेव्हढ्या कविता तेव्हढे खो (जास्तीजास्त अर्थात २)
३. खो खो नीट चालवण्याची जबाबदारी अर्थात सारयांचीच. त्यामुळे तुमच्या पोस्ट मधे तुम्ही ज्या/जिला खो देताय, त्या/तीचं नाव तर लिहाच, शिवाय त्या/तिच्या ब्लॉगवर ही खो दिल्याची नोंद आवश्य करा.
४. कविता का आवडली किंवा कवितेचा अर्थ किंवा काहीच स्पष्टीकरण आपेक्षित नाही.
५. अजून नियम नाहीत :)

जीवन

अनंततेचे गहन सरोवर
त्यात कडेला विश्वकमल हे
फुले सनातन
त्या कमळाच्या
एका दलावर
पडले आहे
थोडे दहिवर
थरथरणार्‍या त्या थेंबाला
पृथ्वीवरचे आम्ही मानव
म्हणतो जीवन

- कुसुमाग्रज


चुकली दिशा तरीही

चुकली दिशा तरीही हुकले न श्रेय सारे
वेड्या मुशाफिराला सामील सर्व तारे

मी चालतो अखंड चालायाचे म्हणून
धुंदीत या गतीच्या सारेच पंथ प्यारे

डरतात वादळांना जे दास त्या ध्रुवाचे
हे शीड तोडले की अनुकूल सर्व वारे!

मग्रूर प्राक्तनांचा मी फाडला नकाशा
विझले तिथेच सारे ते मागचे ईशारे

चुकली दिशा तरीही आकाश एक आहे
हे जाणतो तयाला वाटेल तेथ न्यारे

आशा तशी निराशा, हे श्रेय सावधांचे
बेसावधास कैसे डसणार हे निखारे?

- विंदा करंदीकर

माझा खो पामर आणि आदित्यला..